Cấu trúc

ないではいられない 　( Không… không xong )

[V-ないではいられない]

Ví dụ

① 　こんな悲かなしい話はなしを聞きいたら、泣なかないではいられない。
　　Nghe câu chuyện buồn như thế tôi không cầm được nước mắt.

② 　言いわないほうがよいことは分わかっているが、話はなさないではいられなかった。
　　Vẫn biết là không không… nên nói, nhưng không nói không được.

③ 　あの映画えいがを見みたら、誰だれだって感動かんどうしないではいられないだろう。
　　Xem bộ phim đó, ai cũng phải cảm động.

④ 　子供こどものことでは、日々ひび悩なやまされないではいられない。
　　Ngày nào tôi cũng phải đau đầu vì chuyện con trẻ.

Ghi chú ：

Đi với dạng phủ định của động từ, để diễn tả ý nghĩa tự nhiên sẽ như thế, không thể dùng ý chí mà chế ngự được. Đi với những động từ chỉ chuyển biến tình cảm, tư duy hoặc hành vi của con người như 「泣く」(khóc), 「思う」(nghĩ), 「感動する」(cảm động), v.v… Hàm ý rằng người nói cho điều đó là 「もっともだ」 (xác đáng). Trong văn viết có dạng 「…せずにはいられない」.